امروزه با افزایش حجم داده چه به صورت شخصی و چه سازمانی، نیاز به ذخیره سازی و نگهداری دادهها افزایش پیدا کرده است.
به مرور زمان و پیشرفت تکنولوژی ابزارها هم پیشرفتهتر شدند. همه ما به خوبی زمانی که از لوح فشرده یا CD استفاده میکردیم را به یاد داریم. با گذشت زمان، تکنولوژی جدید DVD یا Digital Versatile Disc وارد بازار شد که از نظر سرعت نوشتاری دادهها و حجم ذخیره سازی از نسل پیشین خود عملکرد بهتری داشت. در دهه اخیر با آمدن تکنولوژیهایی مانند هارد دیسک، اس اس دی و فلش روبه رو هستیم که از نظر سرعت خواندن و نوشتن و ظرفیت ذخیره سازی اطلاعات، قابل مقایسه با دیسک های قبلی خود نبوده و همچنان در حال پیشرفت هستند.
دیوایسهای ذخیره سازی اطلاعات، هم اکنون در عین پیشرفتگی، گستردگی نسبتا زیادی داشته و قادر به پاسخگویی انواع نیازها هستند. اگر بخواهیم از ابتدایی و دم دست ترین آنها شروع کنیم، باید به فلش اشاره کنیم که یکی از پرکاربردترین دیوایسها در زندگی روزمره به حساب میآید، چرا که به خاطر قابلیت حمل آسان و تنوع زیاد در حجم حافظه و سرعت، کارایی بالایی از خود نشان داده است.
برای ذخیره سازی اطلاعات روزمره در حجم بالا، دو انتخاب پیش روی کاربران قرار دارد: HDD و SSD. هارد دیسکها (HDD) تکنولوژی قدیمی تری نسبت به SSD هستند که همچنان در بازار عرضه شده و طرفداران خود را دارد. HDD متشکل از دیسک سخت افزاری بوده که با سرعت بالا در داخل محفظه هارد در حال چرخش است، دیتا توسط یک هدر بر روی دیسک نوشته و یا خوانده میشود. SSD یا Solid State Drive تکنولوژی جدیدتری نسبت به هارد درایوها بوده و از نظر سرعت و مقاومت در برابر ضربه، عملکرد بهتری از خود نشان میدهد.
درایو SSD مخفف Solid State Drive است. این نوع حافظه بر خلاف هاردهای مکانیکی یا HDD، بر پایه تکنولوژی ترانزیستورها کار میکنند که شبیه به حافظههای فلش است و در مقایسه با HDD ها سرعت بالاتری دارد. درایوهای SSD با ترانزیستور ساخته شده و از گیتهای منطقی استفاده میکنند که بر اساس Nand Flash توسعه یافته است. درایوهای SSD برای اولین بار در دهه 50 میلادی معرفی شدند و در دهه 70 و 80 میلادی به علت سرعت بالایی که داشتند در ابر کامپیوترها مورد استفاده قرار میگرفتند. در این سالها علاوه بر قیمت بالاتری که نسبت به HDD ها داشتند، حجم کمتری (2MB-20MB) نیز ارائه میکردند. در دهه 90 با توجه به نوآوریهای مختلف در صنعت تکنولوژی، قیمت SSD ها کاهش یافت و در دهه بعدی (2000 میلادی) طول عمر آنها نیز بهتر شد. اس اس دیها از رابطهای مختلفی استفاده میکنند که شامل SAS ،SATA و NVMe میشود و تفاوتشان در سرعت انتقال اطلاعات است. SSD های دارای رابط SAS تا 12 گیگابیت بر ثانیه و SSD های مبتنی بر رابط SATA تا 6 گیگابیت بر ثانیه اطلاعات را منتقل میکنند. در این میان NVMe ها سرعت بسیار بالاتری در مقایسه با دو نوع SAS و SATA دارند و از تکنولوژی جدیدتری استفاده میکنند. به عنوان مثال، سرعت حافظههای M.2 NVMe که در سال 2011 معرفی شد، در مدل PCIe 4.0 تا 32 گیگابیت در ثانیه میرسد. درایوهای NVMe نیاز دارند تا به اسلات PCIe روی Motherboard متصل شوند. نکتهای که باید در نظر داشته باشید این است که تمام دستگاهها از این رابط پشتیبانی نمیکنند، بنابراین قبل از انتخاب SSD بررسی کنید که سیستم مورد نظرتان از چه نوع حافظهای برخوردار است. تفاوت ساختاری اس اس دی در مقایسه با هارد دیسکها، موجب پیشرفتهای چشمگیری در افزایش سرعت خواندن، سرعت نوشتن، مقاومت بیشتر در برابر شوک و ضربه شده و سرعت دستیابی بالاتر به اطلاعات، باعث بهبود مصرف باتری در لپ تاپها خواهد شد. اما نکتهای که حائز اهمیت است، اختلاف قیمت شدید اس اس دی با اچ دی دی است چرا که اغلب SSD ها قیمت بسیار بالاتری نسبت به HDD های مشابه خود از نظر ظرفیت خواهند داشت.
درایوهای ذخیره سازی چه اس اس دی و چه اچ دی دی به صورت اکسترنال و اینترنال عرضه میشوند. اینترنال: به درایوهایی گفته میشود که در داخل خود سیستم مانند لپ تاپ، کیس، سرور و استوریج قرار گرفته و دیتا را ذخیره میکنند. البته هر سیستم بنابر نیاز خود به دستگاه ذخیره سازی متفاوتی نیازمند است. به طور مثال نوع اینترپرایز، مناسب سیستمهای سروری و استوریجها است و از این نوع حافظه برای سایر سیستمها استفاده نمیشود. اکسترنال: نمونههای قابل حمل حافظههای ذخیره هستند که میتوانند برای انتقال اطلاعات در حجم بالا و سرعت پایینتر نسبت به درایوهای اینترنال، مورد استفاده قرار بگیرند. دسته بندی اکسترنال به حافظههایی گفته میشود که از طریق پورت USB به کامپیوترتان متصل شده و خارج از سیستم قرار میگیرند. به این ترتیب، میتوانید حجم بالایی از دادههای خود را از سیستم بر روی اس اس دی یا هارد اکسترنال خود انتقال داده و همراه داشته باشید و در هنگام نیاز، حافظه خود را به سیستم دیگری متصل کرده و از اطلاعاتتان استفاده نمایید.
تغییر حافظه اصلی برای نصب ویندوز و نرم افزارهای پرکاربرد از هارد دیسک به SSD یکی از بهترین کارهایی است که میتوانید با سیستم خود انجام دهید. این ابزار کوچک میتوانند زمان بوت سیستم را به طرز چشمگیری ارتقا دهند، زمان لود بازیها و برنامههای مختلف را کاهش دهند و به طور کلی عملیات خواندن و نوشتن اطلاعات را به سریع ترین زمان ممکن برسانند.
SSD های اینترنال نیز در فرم فاکتورهای مختلف تولید میشوند. نمونههای 2.5 اینچ از طریق رابط SATA یا SAS به سیستم متصل شده و مدلهای M.2 در دو مدل NVMe و SATA عرضه می شوند. اگر به دنبال سرعت نقل و انتقال بالا هستید و مادربردتان نیز اسلات مورد نظر را دارد، اولویتتان خرید مدلهای M.2 NVMe با رابط PCIe 3.0 به بالا باشد
نمونههای اکسترنال SSD را میتوان به عنوان بهترین حافظههای خانگی قابل حمل دسته بندی کرد. این حافظهها نقاط مثبت دنیای SSD ها را با نقاط مثبت دستگاههای قابل حمل ترکیب کرده و دیوایسهای قابل اطمینانی عرضه کردهاند که میتواند برای هر کاربری مورد استفاده قرار بگیرند. تنها نکته منفی این حافظهها در حال حاضر قیمت آنها است که انتظار میرود با گذشت زمان، این مورد نیز بر طرف شود ولی در حال حاضر، اختلاف بسیار زیادی از نظر هزینه، بین هارددیسکهای با ظرفیت بالا و اس اس دیهای ظرفیت بالا دیده میشود.
یکی از نمونههای موفق SSD های اکسترنال این است که در سری T7 اس اس دی های اکسترنال سامسونگ، قابلیت رمزنگاری و قفل کردن اطلاعات خود را به وسیله اثر انگشت خواهید داشت. این قضیه، کمک بزرگی به امنیت اطلاعات خواهد کرد.
هارد دیسک، حافظه کامپیوتری فوق العاده کارآمدی است که از مغناطیس برای ذخیره مقادیر زیادی داده استفاده میکند. هارد دیسکها بیش از 50 سال پیش اختراع شدند و از اواسط 1980 در رایانههای شخصی مورد استفاده قرار گرفتند. هارد دیسک کامپیوتر (HDD) یک دستگاه ذخیره سازی اطلاعات غیر فرار است. حافظههای ذخیره سازی غیر فرار، به دستگاههای ذخیره سازی اطلاق میشود که در صورت خاموش شدن، دادههای ذخیره شده را حفظ میکنند.
هارد دیسکها میتوانند سیستم عامل، برنامههای نرم افزاری و سایر فایلها را ذخیره نمایند و به عنوان وسیله ذخیره سازی اولیه یا ثانویه در رایانه استفاده میشوند.
این حافظهها پیش از این از طریق رابط IDE و در حال حاضر از طریق رابط SATA به مادربرد متصل میشوند. همچنین در مدلهای اینترنال نیاز به اتصال به یک منبع تغذیه نیز دارید. هارد دیسک اینترنال در دو اندازه عرضه میشود که هر کدام طبق استاندارد خاصی از نظر اندازه تولید میشوند. هارد دیسکهای 2.5 اینچ معمولا در لپ تاپ استفاده میشوند ولی مدلهای 3.5 اینچ برای استفاده در کامپیوترهای خانگی، سرورها و به طور کلی در مواردی که مشکل کمبود فضا کمتر به چشم میآید، کاربرد دارند.
هارد دیسک اکسترنال را میتوان برای افزایش ظرفیت ذخیره سازی رایانه یا به عنوان یک دستگاه قابل حمل برای پشتیبان گیری از دادهها استفاده کرد. درایوهای خارجی معمولا با فرم فاکتور 2.5 اینچی عرضه شده و از طریق رابطهایی مانند USB 2.0، USB 3.0، USB-C یا SATA خارجی (E-SATA) به دستگاههای مختلف متصل میشوند. هاردهای اکسترنال معمولا سرعت انتقال داده کمتری نسبت به هاردهای داخلی خواهند داشت. بنابراین اگر نیاز دارید تا اطلاعات خود را همیشه در دسترس داشته باشید و سرعت نقل و انتقال اطلاعات نیز برایتان اهمیت دارد، به خرید یک هارد اکسترنال با پورت USB C یا USB 3.0 به بالا اقدام نمایید.
کارت حافظه، میکرو اس دی و مموری کارت از جمله اصطلاحاتی است که به حافظههای مربوط به گوشی، دوربین و دیوایسهایی با کمترین فضای ممکن تعلق دارد. کارت حافظه SD از سایر ابزارهای ذخیره سازی کاربرد بیشتری دارد و اولین بار در سال 1990 توسط شرکت توشیبا تولید و روانه بازار شدند. SDHC ،SD و SDXC و SDUC را میتوان از انواع حافظههای این دسته بندی نام برد که هر کدام محدودیت ظرفیت و سرعت مخصوص به خود را دارند.
تصوری که ممکن است در ذهن بسیاری باشد این است که MicroSD ها قابلیت پشتیبانی از ظرفیتهای بالا را ندارند، ولی این تصور اشتباه بوده و حتی کارت حافظه تا ظرفیت 2 ترابایت نیز در بازار موجود است.
فلش مموریها یکی از کوچک ترین حافظههای قابل حمل هستند که میتوانند حجم زیادی از دادهها را از طریق پورت USB به راحتی انتقال دهند. این حافظهها از حدود سال 2000 میلادی به بازار آمدند و در ظرفیتهای متنوعی عرضه شدهاند که تا 2 ترابایت نیز افزایش مییابد و به دلیل نداشتن قطعه مکانیکی در تولید این محصولات، مقاومت بیشتری در برابر ضربه خواهند داشت.
نمونههای دارای پورت USB 2.0 به خاطر داشتن قیمت پایین تر، برای استفاده در دستگاههای پخش موزیک، بوتیبل کردن سیستم عامل و به طور کلی، مواردی که نیاز به سرعت بالایی برای نقل و انتقال داده ندارند، ماسب هستند. اگر به سرعت بالایی برای دسترسی به اطلاعات نیاز دارید و قصد دارید از مموری فلش خود روی ابزارهای گوناگون مثل کامپیوتر، گوشی هوشمند و … استفاده کنید بهترین انتخاب، خرید فلشهای OTG با دو پورت مختلف مانند USB Type C و USB 3.0 به بالا خواهد بود.